De Bijbel kent verhalen die maar weinig aan bod komen, ondanks het vermoeden dat ze bij velen tot de verbeelding zullen spreken. Neem nu Jeremia 32. En dan vooral Jeremia 32: 1-44. Wie kent dit verhaal van het sluiten van een contract bij het kopen van een akker? Wat is er aan de hand? Het Israël van het jaar 597 voor onze jaartelling wordt bedreigd door de grootmach­ten in zijn omgeving. De grote buurstaat Babylonië is onder koning Nebukadnessar bezig om zijn invloed uit te breiden. Israël komt onder zijn beslag, wordt ingelijfd, en er worden zware belastingen opgelegd. Er is verzet. Maar Babel slaat dat neer, en grote groepen Israëlieten worden weggevoerd. Het is een rampjaar. Er zijn dan pogingen om bescherming te zoeken bij die andere grootmacht in de regio: Egypte. Maar dat levert alleen maar strafexpedities van Babel op.

In die context treedt de profeet Jeremia op. Hij ziet het gedraai van zijn landgenoten met lede ogen aan. Hij pleit vóór een vasthouden aan de eigen waardigheid van Israël. Hij pleit vóór de concentratie op de Tora. Als Israël ergens voor bestaat, dan is het voor een leven voor Gods aangezicht: een leven dat zich niet inlaat met de afgoden van de machtige buren, zoals kennelijk de leiders van Israël wel gedaan hebben. Daarom keert Jeremia zich tegen een politiek die zich inlaat met macht en tegenmacht. Jeremia is als een anti-oorlogsactivist bezig. Hij heeft kritiek op het verzet tegen de overheersing dat de koning van Israël in die dagen biedt. Hij vindt dat een heilloze weg; een weg die alleen maar tot meer repercussies leidt en meer levens zal kosten, zonder iets te winnen. Jeremia pleit voor capitulatie. Israëls koning Sedekia wil hem vervolgens het zwijgen opleggen. Jeremia wordt als onheilsprofeet weggezet en veroordeeld als landverrader.

En zo horen we dan over de koop van een akker. Wat een vreemd verhaal te midden van al dat geweld en al die oorlogsdreigingen! Jeremia zit in de gevangenis en kan geen kant meer op. Hij krijgt dan bezoek van een neef van hem: ´Of oom Jeremia alsjeblieft een akker van hem wil kopen, omdat oom de losser van de familie zou zijn´. De akker ligt in al bezet gebied. De neef is misschien wel van zijn akker weggevlucht met het idee dat die voorgoed verloren is. En nu is er een gekke oude oom die hij zo ver weet te krijgen dat hij dat verloren land ….koopt! Neef is eigenlijk een handelaar in heel kwade zaken. Hij profiteert van de bezetting en maakt misbruik van de naïviteit van zijn oom Jeremia. Althans, zo lijkt het.

Want voor Jeremia betekent dat bezoek iets heel anders. Voor hem is dat verzoek een bericht van God. Jeremia beleeft het dieptepunt van zijn leven. Hij zit in de gevangenis, in een belegerde stad, omringd door mensen die hem naar het leven staan. In die ellende komt er als het ware een berichtje door vanuit de toekomst. Het is God die hem laat zien dat er andere tijden zullen zijn. Als je nu een akker koopt ben je al bezig om het leven dat nog komen gaat, mogelijk te maken. Jeremia zorgt er nu al voor dat er in de toekomst gezaaid en gemaaid kan worden. Want er zullen weer mensen zijn in het nu nog platgebrande en ontvolkte land. Zoals God met een beroep op de toekomst een handreiking doet naar Jeremia in de gevangenis, zo maakt Jeremia nu op zijn beurt een tijdcapsule voor later. Het contract dat open is, – dus ter inzage voor iedereen -, en het contract dat verzegeld is, – zodat er niet stiekem iets aan kan worden veranderd -, worden zorgvuldig in een kruik gestopt. ´Omdat ze zo lange tijd in goede staat zullen blijven´, staat er dan. Jeremia denkt dat hijzelf die toekomst waarschijnlijk niet zal meemaken, bedenk je dan. Vandaar deze voorzorgsmaat­regel met de kruik.

Dit verhaal gaat over hoop in het licht van opstanding. Opstanding is het van Godswege scheppen van nieuwe toekomst als alles duister is en verloren lijkt. Voor ons is Christus’ opstanding dat bij uitstek. Dat eenmalige gebeuren vertaalt zich steeds door in nieuwe verhalen. Christus’ opstanding klinkt te midden van het Israël dat leeft bij verhalen van bemoediging door God in doodgelopen situaties. Opstanding bewerkt wonderen. Een wonder dat er ligt voor de mensen die het risico willen nemen om voor gek versleten te worden. Een tijdcapsule van hoop misschien ook wel voor ons in ons corona-isolement. Opstanding is het durfkapitaal voor hen die geloven. Maar het is dan wel kapitaal van deze bijzondere God, die zichzelf investeert in mensen met een nederig, zachtmoedig maar ook optimistisch, vredestichtend en vrijgevig hart.

Ds. Anne Kooi